Ocenianie kształtujące - informacje wstępne

Ocenianie kształtujące polega na pozyskiwaniu w trakcie nauczania informacji, które pozwolą rozpoznać, jak przebiega proces uczenia się, aby:
  • nauczyciel modyfikował dalsze nauczanie,
  • uczeń otrzymywał informację zwrotną polegającą mu się uczyć.

​Atmosfera sprzyjająca uczeniu się:
  • trwale wzmacnia w uczniach poczucie ich wartości,
  • zwiększa zaangażowanie uczniów w naukę,
  • zachęca uczniów do samodzielności,
  • stwarza uczniom warunki do współpracy,
  • pogłębia u uczniów świadomość procesu uczenia,
  • pozwala uczniom wziąć odpowiedzialność za własną naukę.

Elementy oceniania kształtującego

Cel
  • odpowiada sobie na pytanie: Po co tego uczę? Co moi uczniowie już na ten temat wiedzą?
  • planuję dokąd zmierza i co chce osiągnąć
  • przekazuje cel uczniom (w formie ustnej, pisemnej lub za pomocą uproszczonych rysunków - piktogramów)
  • sprawdza, czy cele zostały osiągnięte
Kryteria sukcesu
  • ustalenie, na co będziemy zwracać uwagę przy ocenianiu
  • określenie, jakie umiejętności musi posiąść uczeń, żeby osiągnąć cel lekcji
  • młodszym dzieciom nauczyciel podaje NACOBEZU w formie ustnej lub za pomocą uproszczonych rysunków, starszym - w formie pisemnej
  • NACOBEZU podawane jest do lekcji, pracy domowej, sprawdzianów czy kartkówek
Informacja zwrotna
  • Wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia;
  • Odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia;
  • Wskazówki - w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę;
  • Wskazówki - w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej. 
Pytanie kluczowe
  • Pytanie ukazujące uczniom szerszy kontekst, zachęcające ich do poszukiwania odpowiedzi, angażujące w naukę.
Pytania na myślenie (Taksonomia Blooma)
  • Wiedza: przypomnij, wymieńl
  • Rozumienie: wytłumacz, opisz, zilustruj;
  • Stosowanie: wybierz, rozwiąż, zastosuj;
  • Analiza: opisz, znajdź;
  • Synteza: uogólnij, podsumuj, zaprojektuj.
Ocena koleżeńska
  • Nauczyciel wraz z uczniami:
    • ustala kryteria pracy - co?
    • formę przekazywania informacji zwrotnej - jak?
  • Następnie uczniowie wzajemnie oceniają swoje prace stosując kolorowy ołówek. Zasady oceny koleżeńskiej:
    • ustalone NACOBEZU;
    • ocena pracy, a nie osoby;
    • forma informacji zwrotnej;
    • wzajemność
Samoocena (refleksja)
  • Uczeń na podstawie podanego NACOBEZU samodzielnie ocenia, ile się nauczył i ile musi się jeszcze uczyć, aby osiągnąć wyznaczony cel. Pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego uczestnika tego procesu.
OK zeszyt
  • ​OK zeszyt jest zeszytem przedmiotowym prowadzonym z wykorzystaniem zasad oceniania kształtującego. Zawiera: cele lekcji, kryteria sukcesu, refleksje własne ucznia, mapy myślowe, ważniejsze prace ucznia, podsumowania lekcji, prace domowe, komentarze nauczyciela do prac ucznia, ocenę koleżeńską, samoocenę, odpowiedzi na pytania kluczowe.
Światła
  • Na lekcjach posługujemy się światłami. Uczniowie wystawiają odpowiedni kolor w celu samooceny i poinformowania nauczyciela:
    • czerwony – nic nie rozumiem, proszę o pomoc
    • żółty – mam pewne wątpliwości
    • zielony – daję sobie świetnie radę, wszystko rozumiem
Powyższe grafiki zostały stworzone przez Panią Danutę Sternę.